Eerste contact met proefdieren

Mijn eerste ervaring met dierproeven was tijdens mijn bachelor biomedische wetenschappen. Tijdens het vak Introduction in neuroscience deden we een gedragsexperiment met spelende ratten. Het was een leuke ervaring. Ik vond het goed om te zien hoe zorgzaam de onderzoekers met de beestjes omgingen.

Werk met proefdieren nu

Tijdens mijn stage aan de Universiteit Utrecht heb ik verschillende gedragsexperimenten gedaan met ratten om na te gaan waar individuele verschillen in verslavingsgevoeligheid vandaan komen. Inmiddels ben ik alweer begonnen aan mijn tweede stage, in Bazel. Daar kijk ik naar bepaalde gebieden in de hersenen van muizen die te maken hebben met leren en motoriek, en ook met de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington.

Moeite mee

Tijdens mijn stage in Utrecht had ik mijn eigen groep ratten. Daar krijg je dan toch een band mee. Het zijn erg intelligente en nieuwsgierige beestjes. Zodra ik de deur van het dierverblijf open deed, stonden ze met hun snuit tegen de voorkant van de kooi gedrukt. Hierdoor had ik moeite met handelingen die ze niet prettig vonden; het geven van injecties bijvoorbeeld. En ook het euthanaseren van de dieren aan het einde van de proef vond ik moeilijk.

Tijdens mijn stage in Utrecht had ik mijn eigen groep ratten. Daar krijg je dan toch een band mee.

Dilemma

Ik verschoonde zelf elke week de kooien. Daarbij moest ik natuurlijk ook goed op hun welzijn letten. Ik woog ze, om te checken of ze nog goed op gewicht waren. Ik lette ook op hun gedrag, en of ze er nog gezond uit zagen. Soms is het moeilijk in te schatten of een dier ziek is, of hoe ernstig het is. Ratten zijn prooidieren, dus ze laten niet snel zien dat ze ziek zijn. Dit is een van de redenen waarom het wegen belangrijk is. Als ik mijn twijfels had over de gezondheid van een van mijn dieren, doordat het bijvoorbeeld veel was afgevallen, liet ik dit altijd controleren door een van de analisten of mijn begeleider. Samen met hen werd er dan besloten of het dier behandeld of geëuthanaseerd moest worden.

3V-methoden

Het brein is een complex systeem, dus vervanging van dit soort proeven zal er in de nabije toekomst niet komen. Vermindering en verfijning kan ik bereiken door goed na te denken over de opzet van de proef. Het is belangrijk om goed na te denken over het aantal dieren dat je nodig denkt te hebben. Te veel dieren gebruiken waar je het af zou kunnen met minder, is natuurlijk niet goed. Te weinig dieren gebruiken waardoor je informatie mist in je project is ook niet goed, want dit zou kunnen betekenen dat je het hele project opnieuw moet doen met nieuwe dieren. Ook zouden operatietechnieken verfijnd kunnen worden om dieren te besparen. Daarnaast moeten negatieve of neutrale resultaten vaker gepubliceerd worden. Wat er nu vaak gebeurt is dat een tijdschrift alleen publicaties accepteert die innovatief en positief zijn. Dit heeft als gevolg dat een onderzoek waarbij de resultaten niet zijn zoals verwacht, niet openbaar wordt gemaakt. Hierdoor herhalen misschien andere onderzoekers onbewust hetzelfde onderzoek. Publicatie van negatieve of neutrale resultaten voorkomt duplicatie van onderzoeken, en daardoor onnodig gebruik van proefdieren.