Oudewater: de middeleeuwse stad

Oudewater is gelegen in de provincie Utrecht. In 1265 kreeg het stadsrechten van de bisschop van Utrecht, maar rond 1280 werd Oudewater met een aantal andere naburige steden als onderpand overgedragen aan Floris V, graaf van Holland. Na diens moord in 1296 werd de lening verbeurd verklaard en werd de stad eigendom van de graven van Holland. Daardoor maakte Oudewater tot 1970 officieel deel uit van de provincie Zuid-Holland.

Aangezien Oudewater strategisch gelegen was tussen het Sticht Utrecht en het graafschap Holland, besloten de graven de stad te versterken. De hoge bakstenen toren van de parochiekerk van St. Michaël maakte deel uit van deze verdedigingswerken. Door de jaren heen maakte Oudewater diverse aanvallen mee, zoals de plundering door de troepen van bisschop Jan van Arkel in 1349, en een aanval met brandstichting in 1374.

Het conflict tussen Jacoba van Beieren en Filips de Goede, en het Utrechtse Schisma (1423-1448), hadden ook gevolgen voor Oudewater, dat de zijde van Jacoba had gekozen. In maart 1428 zagen de nonnen van het Ursulaklooster zich gedwongen om de stad te verlaten, waarna Boudewijn van Zwieten het klooster Mariënpoel voor hen stichtte net buiten Leiden.

Dankzij handel en nijverheid was Oudewater in de late middeleeuwen een welvarende provinciestad. Vanaf de late vijftiende eeuw genoot het ook bekendheid door de plaatselijke Heksenwaag, die als heel eerlijk bekend stond. Oudewater was de geboorteplaats van de schilder Gerard David (ca. 1455-1523) en van de protestantse theoloog Jacobus Arminius (1560-1609).

In 1572 dwongen de watergeuzen, aangevoerd door Adriaen van Swieten (1532-1584), de autoriteiten van de stad om partij te kiezen voor Willem van Oranje en tegen koning Philips II. Van Swieten werd gouverneur van Oudewater en Gouda. De bewoners van Oudewater moesten dit besluit echter duur betalen. Na een beleg van bijna drie weken werd de stad op 7 augustus 1575 ingenomen door Spaanse troepen. Bijna de helft van de bevolking zou zijn gedood. De stad werd geplunderd en brandde voor een groot deel tot de grond af. Deze gebeurtenis werd bekend als de Oudewaterse Moord. Pas tegen het einde van 1576 werd de stad heroverd door Van Swietens troepen.


Vorige: Grafzerken als memoria
Volgende: De Grote of Michaëlskerk











Disclaimer:
2011: website ontwerpen door Charlotte Dikken (UU). Deze website is getest op Internet Explorer, Opera en Firefox en kan het best worden bekeken op een volledig gemaximaliseerd scherm. Tevens gebruiken sommige delen van deze site JavaScript.
Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op: 28 juni 2014.