Datering: |
1504, 1524, 1531, 1481 en 1522 |
MeMO memorial object ID: |
268 |
Te herdenken persoon/personen: |
Deze dubbele zerk is gemaakt voor de nagedachtenis van leden van de families Van Zijl en Van
Swieten. De geestelijken Jan Jacobz. van Swieten (gest. 1524) en Jan van Swieten (gest. 1531) waren 'wereldheren'
(geen kloosterlingen) en konden als zodanig bij hun familie begraven worden. Zij waren de zonen van Jacob Hugenz.
van Swieten (gest. 1504), die ook op deze zerk genoemd wordt. Hun moeder Celi van Zijl en haar dochter Alijt kregen
een kleinere zerk (hooftstuck), die zich nu in de zuiderkerk bevindt. De overige
genoemde personen zijn Dirck van Zijl (gest. 1481) en Daniel van Zijl (gest. 1522). |
Huidige verblijfplaats: |
Middenkerk, naast het orgel |
Oorspronkelijke verblijfplaats: |
Vóór de restauratie van 1960-1967 lag deze zerk in het hoogkoor; volgens het grafboek was de
oorspronkelijke plaats middenkerk regel 7, graf 8 en 9 (R7 G8-9) |
Korte beschrijving: |
Dubbele zerk van lichte zandsteen, verticaal verdeeld in twee compartimenten, elk met een eigen
randschrift in textualis-letters en met heraldiek, links de wapens van de familie Van Swieten en een vierpas met een
miskelk en hostie, rechts een medaillon met de wapens van de familie Van Zijl, en in het midden een insnijding die
voorheen een koperen plaat met inscriptie bevatte. |
Conditie: |
De zerk is grotendeels compleet, maar sterk versleten: de decoraties en inscripties zijn slechts
gedeeltelijk leesbaar, en de onderste hoek rechts en de koperen plaat ontbreken. |
Materiaal: |
Groengrijze Öland-kalksteen |
Afmetingen: |
232 x 170 cm |
Inscriptie 1 (heraldisch rechts): |
'Hier leit begraven Jacob Hugenz. hij sterf anno XVc ende IIII den XXVe Novembris. int jaer XVc
ende XXIII op St. Jacobsdach [= 25 juli] sterf Jan Jacobz. priester bidt voir die zielen' |
Inscriptie 2 (heraldisch links): |
'Hier leit begraven Dirck van Zijl hij sterf int jaer 1481 op St. Mathys dach [= 29 september]. int
jaer XVc XXII den XIII Junij sterf Daniel van Zijl bidt voir die zielen' |
Heraldiek: |
Op de heraldisch rechtse helft: links van de miskelk het wapenschild van de familie Van Swieten
(drie violen, 2 en 1) en rechts wapenschild van de familie Van Zijl (keper vergezeld van drie Andreas- of schuinkruizen,
2 en 1). Op de heraldisch linkse helft van de zerk in het midden van het ronde medaillon (door slijtage nauwelijks
meer herkenbaar) het familiewapen van Van Zijl (keper vergezeld van drie Andreas- of schuinkruizen, 2 en 1), bekroond
met een helm (helmteken niet meer zichtbaar) en omgeven door een bladvorming versneden helmkleed. De hoeken van de
zerk vertonen ook de wapens van Van Swieten (heraldisch rechts) en Van Zijl (heraldisch links). |
Latere veranderingen: |
Toegevoegde inscripties uit de zeventiende eeuw herdenken latere leden van de familie Van Swieten,
waaronder Huygh Willemz. van Swieten (gest. 1620), die schepen en burgemeester van Oudewater was. Een andere
inscriptie onder het wapen van Van Zijl op de heraldisch linkse zijde is niet langer leesbaar. |
Algemene opmerkingen: |
Er zijn aantekeningen over deze zerk door de Utrechtse oudheidkundige
Aernout
van Buchel (Buchelius, 1565-1641). Hij transcribeerde de tekst 'Heer Jan van Swieten priester sterf int jaer ons
Heeren 1531 in octobri' die kennelijk gegraveerd was in de koperen plaat die zich oorspronkelijk in het midden van de
zerk bevond. Van Buchel merkte ook op dat een inscriptie en de wapenschilden van de families Van Swieten en Van Zijl
gegraveerd waren op een pilaar aan de zuidzijde, waarin vermeld: Jan Jacobz. van Swieten, priester (gest. 25 juli
1525), Dirck van Zijl (gest. 25 februari 1480), Daniel van Zijl (gest. 13 juni 1522), Geerlof Jacobz. van Swieten
(gest. 27 November 1504), Claes Wouterz. (gest. 25 augustus 1536), en Agatha, weduwe van Wouter Claasz. (gest. 19 mei
1544). |
