Begijnen

In de elfde en twaalfde eeuw was er in de steden sprake van religieuze vrouwen die met grote regelmaat bij elkaar kwamen, maar verspreid over de stad in hun eigen woning woonden. Vanaf de dertiende eeuw kwam het voor dat deze vrouwen bij elkaar gingen wonen. Dit was bijvoorbeeld omstreeks 1230 het geval in steden als Aken, Keulen, Leuven, Gent en Namen. De vrouwen legden geen geloften af, maar werden wel verplicht om celibatair te leven zolang zij binnen de gemeenschap woonden. Daarnaast moesten zij een sober en nederig bestaan leiden. Anders dan bij andere vrouwelijke orden, gingen de vrouwen wel de straat op om armen en zieken te helpen. Als verzamelnaam voor dergelijke organisaties voor devote vrouwen ontstond de term begijn. Doordat de status van deze organisaties niet duidelijk was en het voor onrust zorgde werd er door het Concilie van Vienne (1311-1312) een verbod ingesteld op de begijnenbeweging. De begijnen begonnen zich hierna aan te sluiten bij derde orden van verschillende kloosterorden. Toen in 1318 het verbod versoepeld werd ontwikkelde de begijnenbeweging zich snel los van deze kloosterorden en breidde zich uit. Opmerkelijk aan de begijnenbeweging is dat de beweging als enige orde in de monastieke geschiedenis, gecreëerd werd voor en door vrouwen en ook nooit door een mannelijke orde werd begeleid of overgenomen. Hoewel de beweging veel vrouwelijke leden kende, ontstonden er wel mannelijke gemeenschappen, waarvan de leden begarden werden genoemd, die volgens het principe van de begijnen leefden. Door hun onduidelijke semi-religieuze status viel (meer dan bij de begijnen), vanuit de kerkelijke autoriteiten, de verdenking van ketterij op hen, waardoor een aantal begardenconventen, om aan vervolging te ontkomen, zich aansloten bij de derde orde van de franciscanen.

Kleding vrouwen: Lange witte sluier, lange witte guimpe, lang habijt in een donkere grauwe kleur.
Kleding mannen: Onbekend. Vermoedelijk een pij in een donkere grauwe kleur.

Op de pagina Verantwoording vindt u meer informatie over de kunstwerken afkomstig uit de database van Medieval Memoria Online (MeMO).