Kloosterorden

'Kloostergemeenschappen (kloosters, abdijen, conventen en huizen) zijn ingericht en leven naar een bepaalde (klooster)regel die in de middeleeuwen al dan niet was aangevuld met leefregels (consuetudines) en algemene bepalingen (constituties). Kloosterorden zijn organisaties van kloostergemeenschappen die volgens een bepaalde gemeenschappelijke regel leven' (Kuys, Kerkelijke organisatie in het middeleeuwse bisdom Utrecht, 245). Personen die wilden intreden, maakten voordat ze de drie geloften aflegden - armoede, kuisheid en gehoorzaamheid - een proeftijd door en werden gedurende die periode onder andere aangeduid als novicen. Veel middeleeuwse kloosterorden kenden 'suborden': de eerste orde bestond uit de mannenkloosters, de tweede orde uit de vrouwenkloosters en de derde orde uit gemeenschappen van mannen en van vrouwen die niet alle drie de kloostergeloften aflegden, maar die wel een kloosterlijk leven leidden. Deze mannen en vrouwen worden als 'leken' aangeduid.

Op deze website kunt u de kloosterorden afzonderlijk aanklikken. U wordt dan doorgeleid naar een pagina waarop een korte introductie wordt gegeven over de desbetreffende kloosterorde. Bij deze introductie worden de afbeeldingen met bijbehorende kloosterlingen weergegeven.

Doordat kloosterorden van elkaar verschilden in hun opvattingen met betrekking tot het kloosterleven, kunnen ze als volgt worden onderverdeeld:

Traditionele orden
Regel van Benedictus
Benedictijnse orde
Cisterciënzer orde
Kartuizer orde
Regel van Augustinus
Reguliere kanunniken en reguliere kanunnikessen
Premonstratenzer orde
Birgittijnen en birgittinessen

Bedelorden
Franciscaner orde
Dominicaner orde
Karmelieten en karmelietessen

Geestelijke ridderorden
Duitse orde
Johannieters

Lekenorden
Begijnen

Uiteraard waren er meer kloosterorden actief in de middeleeuwen, maar bij deze website is ervoor gekozen om enkel de kloosterorden te noemen waarvan afbeeldingen gevonden zijn. Voor meer informatie over welke orden in Nederland hebben bestaan, verwijs ik u door naar de Kloosterlijst (Koen Goudriaan, VU, Amsterdam). Dit overzicht biedt beknopte informatie over alle 700 kloostergemeenschappen die op enig moment in de middeleeuwen in Nederland hebben bestaan.