Schenkingen van liturgische gewaden

Gerepareerd en gerestaureerd

De neogotiek leidde in de 19e eeuw niet alleen tot een intensivering van het hergebruik maar ook van het herstel van middeleeuwse paramenten. Katholieke kerken wilden de oude gewaden namelijk weer gaan gebruiken. In de middeleeuwen behoorde het opknappen van oude borduursels als vanzelfsprekend tot het takenpakket van de borduurwerker. De kennis en kunde van het onderhoud van borduurwerk was in de 17e eeuw echter verloren gegaan, onder meer door het wegvallen van kerkelijke opdrachten. Dit had als consequentie dat in de 18e en 19e eeuw onder het repareren van borduurwerk door paramentenateliers zoal werd verstaan: het verwijderen van oude delen, het overborduren met minderwaardig draad en het bijwerken van versleten stukken met olieverf.

In het begin van de 20e eeuw groeide in Nederland de kritiek op de manier waarop in de ateliers werd gerestaureerd. Langzaamaan ontstond er een streven om middeleeuwse paramenten terug te brengen naar hun originele staat, waarbij oorspronkelijk materiaal zoveel mogelijk behouden bleef. Vanaf het midden van de 20e eeuw trad een professionalisering en verwetenschappelijking op van textielrestauratie en -conservering. Musea, die inmiddels ook complete gewaden waren gaan verzamelen, speelden voortaan een belangrijke rol bij het onderhoud en behoud ervan. Daarmee zijn paramenten veranderd van gebruiksvoorwerpen in museale objecten. Toch zijn er her en der in Nederland ook nog katholieke kerken die middeleeuwse gewaden in hun bezit hebben.

Vorige: Hergebruikt en vermaakt